مراقبت از پوست خشک در زمستان

خشکی پوست در زمستان، از فصول گرم سال شایع تر می باشد. تغییرات رطوبت و دمای هوا در این فصل موجب خشک شدن پوست و التهاب آن می شود.

در بسیاری از افراد خشکی پوست در طی فصول سرد سال ایجاد می شود. در این مقاله از آراشیمی به بررسی جزییات خشکی پوست و علل آن و راهبرد های درمانی می پردازیم.

علت ایجاد خشکی پوست در زمستان

تغییرات در درجه دما و رطوبت هوا در زمستان باعث خشک شدن پوست و ایجاد پوست دهیدراته می شود. هوای سرد و خشک در فصول سرد موجب بخار شد رطوبت پوست از سطح آن می شود. لایه ی بالایی پوست که اپیدرم نام دارد، دارای بخشی به نام لایه ی شاخی پوست می باشد که شامل سلول های مرده و دسته ای از چربی ها می باشد که لایه سد محافظتی پوست را تشکیل می دهد. این سد محافظتی مانع از ورود آلودگی ها و میکروب ها به پوست می شود. آسیب به این لایه خشکی و التهاب پوست را به همراه دارد.

باتوجه به مطالعات انجام شده در طی زمستان پوست رطوبت کمتری را در خود نگه می دارد و به علاوه تعداد چربی کمتری نیز بر روی سد دفاعی پوست موجود می باشد. به علاوه به دلیل استفاده از وسایل گرمایشی موجب خشکی هوای محیط داخلی می شود. در عین حال هوای بیرون سرد بوده و وزش باد و بارش ها نیز می تواند موجب از بین رفتن رطوبت پوست شوند.

استحمام با آب داغ، استفاده از شوینده های صابونی و خشن، نیز به سد دفاعی پوست آسیب می رساند و باعث شسته شدن چربی های مفید پوست می شوند. البته شنا کردن در استخرهایی که کلر زیادی دارند تاثیر مشابه بر پوست می گذارند. به علاوه میزان رطوبت پوست به سن، جنس، ژنتیک و فاکتورهای محیطی وابسته می باشد.

( مشاهده و خرید محصولات مخصوص پوست خشک: محصولات مناسب پوست خشک )

علائم پوست خشک در زمستان

خشکی پوست در زمستان عموما موقتی می باشد، اما بی توجهی به آن موجب دائمی شدن این عارضه می شود. علائم خشکی پوست با توجه به سن افراد و سلامت کلی بدن، و مدت زمانی که خارج از خانه می گذرانند بستگی دارد.

• علائم زیر از جمله نشانه های خشکی پوست می باشد:
• پوسته پوسته شدن و یا پیل شدن پوست
• احساس کشیدگی به خصوص بعد از استحمام و شنا کردن
• پچ های پوستی خشک و خشن
• ترک پوست و افتادن چین و چروک
• قرمزی ( در پوست های روشن )
• خارش
• کدر بودن و یا خاکستری بودن پوست
• گزگز کردن پوست
• حساسیت به لمس شدن
• پاره شدن ترک های پوست و خون ریزی

افرادی که دچار خشکی پوست می شوند، ممکن است تمامی این علائم و یا تعدادی از آنها را نشان دهند.

مشکلات خشکی پوست

عموما خشکی پوست عارضه ی پوستی با ایجاد مشکلات نمی باشد. اما عدم رسیدگی به آن منجر به اگزما می شود. (آتوپیک درماتیتیس) و یا عفونت می شود. اگر مستعد اگزما می باشید و یا پوست دهیدراته ای دارید شرایط فصلی موجب تحریک بیشتر آن و ایجاد عفونت، ترک خوردن پوست و قرمزی می شود.

همچنین باکتری های سطح پوست می توانند از طریق ترک ها به پوست نفوذ کنند و عفونت های باکتریایی ایجاد کنند.

احتمال وقوع این مشکلات خیلی بیشتر می شود اگر لایه ی محافظتی پوست ما آسیب ببنید، به طور مثال همانطور که گفته شد، با شکاف خوردن پوست خشک و خونریزی، باکتری های سطح پوست می توانند به درون بدن نفوذ کنند.

درمان پوست خشک در زمستان

پوست خشک و آسیب دیده نیاز به بازگرداندن رطوبت دارد. بهترین راه این بازگردانی رعایت روتین مراقبتی پوست می باشد. روتین مراقبت پوستی ساده باید از چند مرحله ی اصلی مراقبت پوست تشکیل شده باشد و بدون مراحل زیاد و استفاده از محصولات پوستی متعدد باشد. 

استفاده از مرطوب کننده بهترین راه بازگرداندن رطوبت به پوست و جلوگیری از، از دست رفتن آب پوست می باشد. مرطوب کننده ها با غلظت بالاتر و بافت کرمی که بدون محصولات هطری می باشند یکی از گزینه های خوب می باشند. استفاده از  محصولات با بافت ژل، لوسیون و کرم بر روی پوست آسیب دیده ممکن است موجب گز گز کردن پوست شوند.

مرطوب کننده هایی که از مواد نرم کننده ی پوست (امولینت) مانند؛ لینولئیک اسید و لینولنیک اسید تشکیل شده اند به بازگرداندن رطوبت به پوست کمک  می کنند. این ترکیبات در لای های پوست رطوبت از دست رفته را جایگزین می کنند.

ترکیبات جذب کننده ی رطوبت پوست (هیومکتانت) باعث جذب آب به پوست می شوند. این ترکیبات مانند: سرامید، هیالورونیک اسید، گلیسیرین، سوربیتول.

دیگر ترکیبات مثل لانولین، سیلیکون، و روغن های معدنی، رطوبت را در پوست حفاظ می کنند و همچنین توانایی محافظت از سد دفاعی پوست را دارند.

جلوگیری از خشکی پوست در زمستان

انجام اقدامات پیشنهادی زیر در شروع فصول سرد سال مانع ایجاد خشکی پوست می شود.

1. نوشیدن آب

نوشیدن میزان کافی آب موجب آبرسانی به پوست نیز می شود، که در این صورت رطوبت پوست باقی می ماند. به علاوه نوشیدن آب کافی به سلامت عمومی بدن نیز کمک می کند. نوشیدن آب تاثیراتی زیادی بر پوست می گذارد، مانند:

• شادابی و آبرسانی به پوست
• تنظیم pH پوست و حفظ سلامت آن
• کمک به دفع مواد زائد تولید شده در بافت های بدن و پوست
• کمک به قوام پوست

گفته می شود در بزرگسالان به طور متوسط با توجه به وزن و قد، نوشیدن 8 لیوان اب در طی روز سودمند می باشد. کمتر کردن میزان نوشیدنی های الکلی و نوشیدنی های کافئین دار که موجب دفع آب بدن می شوند که منجر به خشکی پوست نشود.

2. داشتن روتین مراقبتی پوست

نیاز پوست ما به محصولات مراقبتی با تغییر آب و هوا تغییر می کند، و بیشتر به محصولات مرطوب کننده ی پوست نسبت به محصولاتی مانند جوانسازها نیازمند است.

در فصول سرد سال بهتر است از شوینده های صابونی که دارای سولفات و یا ترکیبات خشن می باشند که چربی طبیعی پوست که جز سد محافظتی پوست می باشد را استفاده نکرد. این شوینده ها با شستن و از بین بردن چربی های محافظت کننده ی پوست علاوه بر خشکی پوست، موجب آسیب به پوست نیز می شوند.

به جای این ترکیبات توصیه می شود از شوینده هایی استفاده کنید که حاوی عصاره ی بابونه و یا جو دوسر می باشند و بدون ترکیبات عطری هستند.

به علاوه به جای استفاده از لوسیون ها و محصولات سبک، از کرم هایی که حاوی هیالورونیک اسید و سرامیدها هستند استفاده شود. این ترکیبات مانع تخریب و آسیب به سد محافظتی پوست می شود.

به طور کلی داشتن روتین پوستی مناسب زمستان که محصولات مورد استفاده متفاوت با دیگر فصول سال باشند و همچنین مراقبت از پوست در هنگام شستشو باعث ایجاد تفاوت چشم گیری در سلامت پوست در این فصل می شود.

به عنوان مثال بلافاصله بعد از استحمام از کرم های مرطوب کننده برای بدن و صورت استفاده کرد.

از کرم های حاوی عصاره و روغن آووکادو برای رطوبت رسانی به پوست اطراف چشم استفاده کرد.

از کرم های مرطوب کننده ی غلیظ تری برای رطوبت رسانی به پوست دست ها و به خصوص ناخن ها استفاده کرد.

به صورت هفتگی از ماسک های ورقه ای ابرسان استفاده کرد.

استفاده از ماسک های حاوی خاک رس و زغال را کم کرد.

البته استفاده از دستگاه های بخور مناسب پوست نیز کمک به کاهش آسیب به سد محافظتی پوست می کند.

3. لایه برداری پوست

لایه برداری پوست یکی از قدم های موثر در روتین پوستی برای پوست های خشک و آسیب پذیر است. استفاده از محصولات خوب مرطوب کننده و آبرسان اگر لایه برداری به صورت صحیح انجام نشود، تاثیر مناسبی بر پوست نمی گذارد.

برای لایه برداری می توان از اسکراب هایی که حاوی روغن های آبرسان به پوست هستند استفاده کرد تا علاوه بر از میان بردن سلول های مرده ی پوست، رطوبت رسانی به پوست را افزایش داد.

همچنین می توان برای لایه برداری شیمیایی از لایه بردارهای حاوی لاکتیک اسید استفاده کرد. باید توجه داشت که استفاده از کرم های جوانساز را به حداقل رساند تا مانع از خشکی بیشتر پوست شد.

استفاده از ابرسان ها و مرطوب کننده بعد از لایه برداری، به دلیل حذف سلول ها و پوست های مرده نفوذ بیشتری داشته و تاثیر بهتری برپوست می گذارد.

4. استفاده از سرم ها و محصولات آنتی اکسیدان

سرم ها یکی از محصولات خوبی هستند که می توان در طی سال به صورت مداوم از آن ها بهره برد. البته باید دقت داشت که در ترکیبات این محصولات الکل موجود نباشد تا به پوست آسیب نرسد. از وظایف آنتی اکسیدان  ها جلوگیری از آسیب به پوست و تخریب کلاژن پوست که در نتیجه ی خنثی نشدن رادیکال های آزاد است می توان نام برد. علاوه بر ایجاد چین و چروک توسط رادیکال های آزاد، این مولکول ها می توانند موجب ایجاد لک های پوستی نیز شوند.

استفاده از یک سرم انتی اکسیدان مانند سرم های ویتامین سی، قبل از دیگر مراحل روتین مراقبت پوست که شامل محصولات غلیظ تر و کرمی می شوند، باعث کاهش اثر مخرب رادیکال های آزاد به پوست می شود.

به علاوه باید توجه داشت که در کنار سرم های انتی اکسیدان روزانه از ضدافتاب ها استفاده شود.

5. استفاده از دستگاه های بخور

استفاده از دستگاه بخور در اتاقی که افراد بیشتر تایم خود را در آن می گذرانند یکی دیگر از راه های حفظ رطوبت پوست می باشد. با این کار رطوبت مورد نیاز محیط در روزهای خشک زمستان که حدود %40 الی 60% می باشد. تامین می شود و همچنین رطوبت پوست تبخیر نمی شود. حتی استفاده از یک کاسه ی آب بر روی رادیاتور نیز می تواند تاثیر مشابه دستگاه بخور بگذارد.

6. کاهش مدت زمان استحمام و یا نزدیک بودن به وسایل گرمایشی

استحمام با آب داغ به جای آب ولرم رطوبت پوست را از بین می برد. همچنین زیاد نزدیک شدن به وسایل گرمایشی مانند شومینه و یا هیتر ها، رطوبت را از پوست بیرون می کشد. به علاوه پیشنهاد می کنیم دمای اتاق را در حد متعادل نگاه دارید،تا رطوبت هوا بیشتر حفظ شود.

7. محافظت از پوست با لباس

خیلی از افراد در ناحیه ی دست دچار خشکی می شوند. به خصوص به دلیل استفاده از ضد عفونی کننده ها و استفاده ی مکرر از شوینده های دست این خشکی افزایش می یابد. استفاده از دستکش های پارچه ای یکی از راهکار های مناسب برای بهبود خشکی پوست می باشد.

8. داشتن رژیم غذایی

سلامت پوست شما با سلامت گوارش شما رابطه ی مستقیم دارد. پس داشتن رژیم غذایی مناسب در سلامت پوست موثر است. خوردن غذاها و مکمل هایی که حاوی امگا 3 و امگا 6 که اسید های چرب ضروری بدن هستند نیز به مرطوب مانده پوست کمک میکنند. در ادامه به بررسی بعضی از محصولات غذایی برای اضافه کردن به رژیم غذایی می پردازیم:

• ماهی مانند سالمون:

اسیدهای چرب امگا 3، زینک، ویتامین E  و پروتئین بالای ماهی موجب حفظ رطوبت پوست و مانع از التهاب پوست می شود.

• آووکادو:

منبع بسیار خوبی از ویتامین های E و C و چربی های مفید می باشد که همه ی این موارد سلامت پوست را اراتقاع می بخشند. البته آووکادو ترکیباتی دارد که مانع آسیب نور خورشید به پوست می شود.

• بادام:

سرشار از پروتئین، سلنیوم، ویتامین E ، و اسیدهای چرب ضروری و زینک می باشد.

• دانه ی آفتابگردان:

سرشار از مواد مغذی مانند ویتامین E که یکی از انتی اکسیدان های قوی پوست می باشد.

• سیب زمینی شیرین:

سیب زمینی های قرمز، سرشار از بتا کاروتن می باشند، که از آسیب به پوست جلوگیری می کنند.

• فلفل دلمه ای:

یکی از بهترین منابع ویتامین سی و بتا کاروتن می باشد که هر دو جز بهترین آنتی اکسیدان های شناخته شده موثر در سلامت پوست هستند. همچنین ویتامین سی در فرآیند تولید کلاژن یکی از ویتامین های ضروری می باشد.

9. مراجعه به پزشک

اگر مراقبت از پوست، رعایت روتین پوستی، نوشیدن آب کافی و تغذیه ی مناسب برای رطوبت رسانی به پوست کافی نباشد و پوست به شدت خشک و دچار التهاب باشد، مراجعه به پزشک و استفاده از داروها و پیروی از تجویز پزشک ضروری می باشد. همچنین اگر علائم زیر را تجربه کردید به پزشک مراجعه کنید.

• قرمزی شدید
• تغییر نکردن شرایط پوست با مراقبت
• پوسته ریزی و پیل شدن پوست در مساحت زیادی از پوست
• ایجاد زخم و خراش و سپس عفونت
• خارش پوست در خواب

سخن پایانی

خشکی پوست در زمستان یکی از عارضه های شایع پوستی می باشد که عموما با مراقبت های مناسب پوست در فصل زمستان برطرف می شود و برای فرد مشکلات پوستی ایجاد نمی کند. توجه داشته باشید که شدت این عارضه در افراد مختلف متفاوت است، و همچنین ممکن است در یک فرد در طی سالیان متعدد تغییر کند.

همانطور که گفته شد داشتن روتین مراقبت پوستی مناسب و مصرف مواد غذایی مغذی و نوشیدن آب کافی در برطرف شدن خشکی پوست بسیار موثر است. در موارد خشکی حاد که پوست دچار پوسته ریزی گسترده و حتی خونریزی می شود، بهترین اقدام مراجعه به پزشک متخصص و رعایت و استفاده از محصولات مناسب نسخه شده برای پوست می باشد.